Matcha, loại bột màu xanh lá cây rực rỡ được làm từ lá trà được xay mịn, trồng trong bóng râm, đã trở thành một hiện tượng toàn cầu. Nổi tiếng với hương vị độc đáo, lợi ích sức khỏe và ý nghĩa văn hóa, matcha đã chiếm trọn trái tim (và vị giác) của những người yêu trà cũng như những người quan tâm đến sức khỏe. Nhưng một câu hỏi mà nhiều người mới uống matcha thường thắc mắc là: Tại sao matcha lại có vị đắng?
Trong bài đăng trên blog này, chúng ta sẽ khám phá các yếu tố tạo nên vị đắng của matcha, cách cân bằng hương vị của nó và lý do tại sao nên tận hưởng hương vị đắng này vì nhiều lợi ích của nó.
Vai trò của Catechin: Hợp chất đắng
Vị đắng của Matcha chủ yếu là do một nhóm hợp chất gọi là catechin. Catechin là một loại chất chống oxy hóa được tìm thấy trong lá trà, đặc biệt là trong trà xanh. Catechin nổi bật nhất trong matcha là EGCG (Epigallocatechin Gallate), được biết đến với đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ.
Mặc dù catechin mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm tăng cường trao đổi chất và chống lại các gốc tự do, nhưng chúng cũng góp phần tạo nên vị chát và đắng của matcha. Vị đắng này rõ rệt hơn ở bột matcha cao cấp, vì chúng thường chứa nhiều catechin đậm đặc hơn.
Tác động của điều kiện phát triển: Lá mọc trong bóng râm
Trong bài đăng trên blog này, chúng ta sẽ khám phá các yếu tố tạo nên vị đắng của matcha, cách cân bằng hương vị của nó và lý do tại sao nên tận hưởng hương vị đắng này vì nhiều lợi ích của nó.
Tuy nhiên, quá trình che bóng cũng dẫn đến nồng độ axit amin cao hơn, đặc biệt là L-theanine. L-theanine có tác dụng làm dịu, ngọt ngào, giúp cân bằng vị đắng tự nhiên của matcha. Nhờ đó, vị đắng của matcha không quá gắt như các loại trà xanh khác, nhưng vẫn dễ nhận thấy.
Vị đắng có thể thay đổi tùy thuộc vào cấp độ của matcha. Matcha cấp cao hơn, thường được gọi là matcha nghi lễ, thường ít đắng và êm dịu hơn, trong khi matcha cấp thấp hơn có thể có vị đắng mạnh hơn.
Thời điểm thu hoạch rất quan trọng: Đợt thu hoạch đầu tiên
Thời điểm thu hoạch lá đóng vai trò quan trọng trong hương vị của matcha. Matcha lứa đầu, được làm từ lá được hái vào đầu mùa xuân, thường có hương vị thanh nhẹ hơn, ít đắng hơn. Điều này là do lá non chứa ít catechin hơn so với lá già hơn.
Mặt khác, matcha được thu hoạch muộn hơn (chẳng hạn như lứa thứ hai hoặc thứ ba) có thể có vị đắng đậm đà hơn do hàm lượng catechin cao hơn trong lá già.
Chuẩn bị Matcha: Quá trình pha chế ảnh hưởng đến hương vị như thế nào
Mặc dù vị đắng tự nhiên của matcha chịu ảnh hưởng bởi cách trồng trọt, nhưng cách pha chế cũng đóng một vai trò quan trọng. Nhiệt độ nước, lượng bột matcha sử dụng và kỹ thuật đánh đều có thể ảnh hưởng đến hương vị.
Nước nóng (trên 80°C hoặc 176°F) có thể chiết xuất nhiều catechin hơn, làm tăng vị đắng. Để giảm bớt điều này, hãy sử dụng nước hơi nguội hơn khi đánh matcha (khoảng 70–75°C hoặc 160–170°F) để giúp giữ nguyên vị ngọt và giảm thiểu vị đắng.
Ngoài ra, việc đánh matcha đúng cách là rất quan trọng. Động tác đánh mạnh giúp bột hòa tan đều với nước, tạo ra hương vị êm dịu và ít đắng hơn. Thêm quá nhiều bột matcha cũng có thể làm tăng vị đắng, vì vậy hãy tuân thủ liều lượng khuyến nghị.
Cách cân bằng vị đắng của Matcha
Đối với những người thấy matcha quá đắng nhưng vẫn muốn tận hưởng lợi ích của nó, có một số cách để cân bằng hương vị của nó:
- Làm ngọt tự nhiên: Thêm một ít mật ong, siro agave hoặc đường dừa vào matcha. Điều này sẽ làm tăng vị ngọt tự nhiên của trà đồng thời làm dịu vị đắng.
- Sữa hoặc các sản phẩm thay thế từ thực vật: Kết hợp sữa hoặc các sản phẩm thay thế từ thực vật như sữa hạnh nhân hoặc sữa yến mạch có thể tạo nên kết cấu kem mịn, làm dịu vị đắng. Matcha latte là một cách phổ biến để thưởng thức matcha với hương vị êm dịu hơn.
- Pha trộn với các nguyên liệu khác: Kết hợp matcha với các hương vị khác như vani, quế, hoặc thậm chí sô cô la. Cách này có thể che giấu vị đắng đồng thời tăng cường trải nghiệm hương vị tổng thể.
- Bắt đầu với Matcha loại Ceremonial: Nếu bạn mới biết đến matcha, hãy chọn matcha loại ceremonial chất lượng cao, có vị êm dịu hơn, ít đắng hơn so với loại dùng trong nấu ăn chất lượng thấp hơn.
Tại sao nên chấp nhận vị đắng của Matcha?
Mặc dù vị đắng của matcha có thể khiến bạn phải mất một thời gian để làm quen, nhưng nó rất đáng để thử vì một số lý do sau:
- Lợi ích sức khỏe: Vị đắng là dấu hiệu của hàm lượng catechin cao, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ tăng cường trao đổi chất đến hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
- Truyền thống văn hóa: Nghi thức trà đạo truyền thống của Nhật Bản xoay quanh hương vị độc đáo của matcha, và nhiều người yêu thích matcha thích thú với nghi thức và trải nghiệm thư thái khi thưởng thức loại trà này.
- Thưởng thức sự phức tạp: Vị đắng của matcha được cân bằng bởi vị ngọt tự nhiên và vị umami, mang đến hương vị phức hợp vừa sảng khoái vừa thư thái.
Đắng nhưng có lợi
Tóm lại, vị đắng của matcha đến từ các chất chống oxy hóa, axit amin và catechin tự nhiên. Mặc dù ban đầu có thể là một hương vị khó cảm nhận, nhưng những lợi ích sức khỏe và hương vị đậm đà của matcha khiến nó đáng để khám phá. Bằng cách hiểu được hương vị của matcha bị ảnh hưởng như thế nào bởi điều kiện trồng trọt, thời gian thu hoạch và kỹ thuật pha chế, bạn có thể thưởng thức matcha theo cách phù hợp với sở thích của mình.
Cho dù bạn đang thưởng thức matcha trong một buổi trà đạo truyền thống hay thưởng thức một ly matcha latte hiện đại, hãy trân trọng vị đắng như một phần sức hấp dẫn độc đáo của nó, và đừng quên—lợi ích của matcha không chỉ nằm ở hương vị!
